Wat is een werkplaats?
Een Werkplaats is een werkvorm, gericht op het verbinden van theorie en praktijk. Medewerkers en bestuurders, en vaak ook bewoners, hebben vanuit verschillende achtergronden en ervaringswerelden hun eigen inbreng. Zij werken enkele dagdelen intensief samen om
- een complex vraagstuk op te lossen
- van elkaar te leren.
De eerste ervaringen zijn opgedaan binnen POV Piping bij de toetsing van waterkeringen, maar de waarde ervan reikt verder. De inzet is om kosten te reduceren, waterveiligheid, vakmanschap, werkplezier en waardering te vergroten én het verkrijgen van een stabiel HWBP-programma.
Theoretische achtergrond: van weten naar begrijpen
We maken onderscheid naar twee soorten kennis: expliciete kennis en ervaringskennis. Kort door de bocht: expliciete kennis kun je in een boek zetten of in een model. Ervaringskennis niet. Het wordt ook wel stille kennis genoemd. Ervaringskennis doe je op door langere tijd actief te zijn in een werkveld. Voor de één is dat modelleren, voor de ander beheren, onderhoud plegen, ontwerpen, managen of besturen.
De laatste drie decennia zijn we ons steeds meer gaan richten op expliciete kennis en is de ervaringskennis steeds verder uit zicht verdwenen, terwijl deze toch cruciaal is voor het omgaan met complexe vraagstukken. Metingen vormen eveneens een essentieel onderdeel. In een Werkplaats brengen we dit allemaal samen: expliciete kennis en ervaringskennis op een gelijkwaardige wijze.
Kenmerken van een Werkplaats
De belangrijkste kenmerken van een Werkplaats zijn:
- Er wordt gewerkt aan een klein, lokaal en concreet vraagstuk. De locatie van de Werkplaats is zo dicht mogelijk bij de waterkering.
- Een groepje van 7 à 8 mensen uit verschillende werkvelden vormen de eerste ring. Ze worden geselecteerd op basis van hun kennis en ervaring, niet op basis van positie of belang. In de tweede ring zitten de mensen die de uitkomsten van de Werkplaats verder moeten brengen en die vaak wel een belang vertegenwoordigen. De tweede ring schuift aan het begin en het eind aan.
- De eerste ring gaat circa vier ruime dagdelen met elkaar aan de slag. Het wandelen over de waterkering is daarbij een vast onderdeel.
- Er wordt op narratieve (verhalende) wijze gewerkt. Ervaringskennis wordt overgedragen door te doen en door elkaar verhalen te vertellen.
De sessies worden opgenomen, waarna een deel van de dialogen letterlijk wordt uitgewerkt in een groeinarratief. Dit wordt dan weer als basis voor de volgende bijeenkomst gebruikt. - Zogenaamde “momenten van de moeite” worden niet omzeild.
- De Werkplaats als geheel is verantwoordelijk voor het eindproduct. De uiteindelijke beslissing wordt uiteraard op bestuurlijk niveau genomen.
- Door studenten en jonge medewerkers actief in een Werkplaats te betrekken, ontstaat er een basis voor overdracht van ervaringskennis.
Deze opsomming is niet heilig. Er kan op vele manieren worden gevarieerd.
Ambitie
Waterkeringen moeten blijvend voldoen aan de wettelijke normen. Daar is veel geld mee gemoeid, of we het nu hebben over toetsing, ontwerp of beheer. Werkplaatsen dragen ertoe bij, dat juiste prioriteiten worden gesteld en samenhang ontstaat, zodat het geld effectief wordt besteed. We denken dat het werken in Werkplaatsen dan ook eerder regel moet zijn dan uitzondering, zodat praktijk en theorie elkaar versterken en het vakmanschap verder toeneemt. Geleidelijk ontstaat er zo een soort dijkengilde.
Informatie
De Werkplaatsen verzorg ik samen met Govert Geldof. Hier vind je voorbeelden van verschillende werkplaatsen. Wij overleggen graag met je om te kijken hoe je de Werkplaats in jouw project kunt toepassen.